Wat is pesten nu eigenlijk precies?

Wat is pesten nu eigenlijk precies? 

Pesten is iemand opzettelijk pijn doen of kwetsen. Een grapje is niet na 1 keer pestgedrag, maar wel al het langdurig plaatsvindt. 

Mijn definitie van pesten is dat wanneer iedereen er om kan lachen, het nog een grapje is. Echter wanneer er iemand is die er niet (meer) om kan lachen, het een vorm van pesten is. 

Om je meer informatie over pesten te geven, heb ik hieronder de punten kort in een overzicht gezet. Daarna vertel ik uitgebreider over de punten. 

Inhoudsopgave: 

  • Voorbeelden van pesten 
  • Verschillende soorten pesten 
  • Wat doet pesten met je? 
  • Wat is de oorzaak van pesten? 
  • Wat te doen tegen pesten? 
  • Veelgestelde vragen over pesten 
  • Spreekbeurt of werkstuk maken over pesten 
  • Informatie voor leraren 

 

Voorbeelden van pesten 

Clara wordt gepest op school. 

Er gaat geen dag voorbij of ze wordt gepest. Ze heeft het gevoel dat ze niet goed genoeg is omdat ze nooit mee mag doen met groepjes, hoort regelmatig dat ze dik is en krijgt geen uitnodigingen voor kinderfeestjes. 

Ze voelt zich daardoor erg eenzaam. Wanneer ze aangeeft bij de juf, wordt ze afgewimpeld met ‘het zal wel meevallen’. Voor Clara valt het niet mee. 

Elke dag naar school, is als een oneindige berg beklimmen. Haar ouders zijn vaak tot laat aan het werk, waardoor ze thuis ook niet de gelegenheid krijgt om haar verhaal te doen. 
 

Melvin krijgt regelmatig haat berichten. 

Sinds het begin van het schooljaar is er een groepsapp waarin alle leerlingen uit de klas zitten. Er zitten geen leraren in de groepsapp. 

Elke dag komen er opmerkingen voorbij wat over hem gaat of tegen Melvin is. Zonder dat daar direct zijn naam in genoemd wordt, het gaat wel over Melvin. 

Soms denkt hij er over om de berichten aan zijn mentor of moeder te laten lezen, alleen worden de berichten vaak weer verwijderd en is er geen bewijs. Of ze chanteren hem, dat wanneer hij dit tegen iemand zeg of de berichten laat lezen, er erge dingen staan te gebeuren. 
 
 

Sasha wordt vaak fysiek pijn gedaan 

Sasha zit een half uur op de fiets om naar school te gaan, dus ook op de terugweg. Vaak dan gebeurt het. Ze fiets dan eigenlijk altijd alleen. Er zijn geen volwassenen in de buurt. 

Ze wordt dan opgewacht aan de rand van het bos. Als ze dan aankomt fietsen komen ze onverwacht ineens uit een pad naar haar toe. Het groepje gaan dan op het pad staan, zodat ze er niet langs kan en dus moet ze wel stoppen. 

Soms wordt ze alleen uitgescholden maar meestal gaan ze haar nog duwen. En als ze haar evenwicht verliest en ze valt, gaan ze haar fiets proberen stuk te maken door te trappen op de wielen of tegen de lampjes. 

 

Verschillende soorten pesten 

Pesten gebeurt op diverse manieren. De meest voorkomende soorten pesten zijn: 

  • fysiek pesten 
  • verbaal pesten 
  • relationeel pesten 
  • cyberpesten 
  • seksueel pesten 


Wat is fysiek pesten? 

Het opzettelijk pijn doen van iemand. Meestal gebeurt dit in groepsverband waarbij de pesten ‘aangemoedigd’ wordt om een persoon te slaan of te schoppen. 

Dit doet lichamelijk en geestelijk veel met iemand die dit meemaakt. En dat terwijl de pestkop dit vaak doet om stoer over te komen of te laten zien hoe sterk hij wel niet is. 

 

Wat is verbaal pesten? 

Deze vorm is toch wel de sluwste. Iemand uitschelden, kleineren, dwingen tot bepaalde handelingen, vernederen en uitlachen valt onder verbaal pesten. 

Wanneer je aan een kind vraagt waarom hij of zij dit doet, weten ze het vaak niet of zeggen ze dat het een grapje was. Het kan echt een knauw geven aan het zelfbeeld en zelfvertrouwen, zeker wanneer dit met enige regelmaat gebeurt. 

 

Wat is relationeel pesten? 

Hierbij gaat het vaak om het niet uitgenodigd worden voor feestjes, niet betrokken worden bij een groepsopdracht of altijd als laatste gekozen worden met bijvoorbeeld de gymles. 

Dit zal waarschijnlijk het vaakst voorkomen en dan ook nog zonder dat het misschien opzettelijk gedaan wordt. Maar alle keren bij elkaar, door bijvoorbeeld een hele klas, is een opstapeling van heel veel momenten. 

 

Wat is cyberpesten? 

Foto’s dat online gepost worden, eventueel bewerkt is een vorm van cyberpesten. Ook berichten in een groepsapp of privé valt hieronder. 

Uitschelden door middel van woorden, opmerkingen plaatsen en andere negatieve reacties. Helaas is dit veelal buiten het zicht van volwassenen en is het dus erg lastig om hier een goed inzicht te geven wie hierbij hulp zou kunnen gebruiken. 

 

Wat is seksueel pesten? 

Een traumatische manier van pesten is seksueel pesten. Hierbij gaat het om intimidatie, vernedering, aanraking zonder toestemming en gedwongen handelingen te verrichten. Tegenwoordig komt het steeds meer naar buiten wanneer dit soort pesten is voorgekomen. 

Maar er mag van mij wel veel meer aandacht aan besteed worden. Het is niet alleen het moment wanneer dit zich af speelt waar hij of zij last van heeft, dit blijft het leven lang achtervolgen. Dit kan problemen geven in een toekomstige (intieme) relatie en op het emotionele vlak.

Wat doet pesten met je? 

 

Uit ervaring kan ik spreken dat het heel veel met iemand kan doen. In mijn geval was het een laag zelfbeeld, weinig zelfvertrouwen, slecht zelfbeeld. 

Ook vertoonde ik pleasegedrag en het beetje aandacht wat ik kreeg, van jongens, was niet bepaald liefde van 2 kanten maar meer misbruik. 

Daardoor kreeg ik ook moeite om anderen te vertrouwen en heb ik jarenlang, eigenlijk tot verkort, daar last van gehad in (intieme) relaties. Ik voelde mij eenzaam, gedroeg mij perfectionistisch, at mijn emoties weg en tot op heden terug kerende depressies. 

Ook voorkomend is automutilatie, ontwikkeling van angsten zoals faalangst, verslechteren van schoolprestaties en fysieke klachten. Zoals bedplassen, hoofdpijn, buikpijn of niet naar school toe willen. 

Wat is de oorzaak van pesten?

 

Er kunnen meerdere oorzaken zijn. Denk hierbij aan onzekerheid, verandering van het lichaam of mentaal (puberteit), veranderingen of gebeurtenissen in de thuissituatie, zoals ziekte, verslaving, scheiding of verhuizing. 

Ook kan het aan de opvoeding liggen, een slecht voorbeeld. Zowel thuis als bij een opvang/ school. 

De oorzaak ligt eigenlijk altijd wel bij de pester zelf en niet bij de gepeste. Al denken kinderen (of volwassenen) die gepest zijn hier vaak anders over. 

Zij betrekken het op zichzelf. Iedereen is goed zoals hij of zij is. Er is geen reden om te ‘moeten’ pesten. 

Wat te doen tegen pesten?

Wanneer je ziet dat iemand gepest wordt:

Als je merkt dat iemand gepest wordt, bied hem of haar dan een luisterend oor. Stel open vragen, informeer naar de ernst. 

Bespreek dit met volwassen die dichtbij staan er iets mee zou kunnen doen zoals ouders, leraren, anderen vertrouwenspersonen. Kom voor hem of haar op. Je hebt altijd een keuze. Kies wat juist voelt. 

 

Als je zelf gepest wordt:

  • Onthoud: het ligt niet aan jou, nooit! 
  • Vergroot je zelfvertrouwen, volg een training of cursus wat jou gaat helpen
  • Werk aan je houding, lichaamstaal 
  • Bespreek het met een vertrouwenspersoon, coach, ouders, etc. 

 

Heb je moeite om je assertief op te stellen, een laag zelfbeeld of weinig zelfvertrouwen? Wil je graag hieraan werken om weer positief in het leven staan en genieten van ook de kleine dingen?

Als ervaringsdeskundige en jongerencoach, wil ik je heel graag helpen om hiermee om te kunnen gaan. Ik heb een prachtige praktijkruimte waar wij in rust aan jou doelen kunnen werken. 

Tijdens het gratis powergesprek geef ik je de eerste tools om mee aan de slag te kunnen. Mag ik jou meer helpen en begeleiden, dan kun je een intake formulier invullen en starten we de sessies van 75 minuten per keer.

Veelgestelde vragen over pesten

Ken of ben je iemand die gepest wordt/ werd, dan kun je met vragen zitten. Hieronder een aantal van de veelgestelde vragen. Wellicht heb je de antwoorden al terug kunnen vinden in de alinea’s hierboven.

Wanneer is pesten pesten?

Als 1 iemand er niet (meer) om een grapje kan lachen, gaat dit over naar pestgedrag. Zeker wanneer dit structureel voorkomt. Pesten gebeurt bewust. Voor iedereen ligt de grens van grapje naar pesten ergens anders. 

Het is van belang dat een grapjas aan iemand kan zien dat de humor ver te zoeken is. En voor degene die zich gepest voelt, laat dit dat weten. Je kan er altijd op terug komen, ‘het wat je laatst zei.. dat vond ik echt niet leuk. Ik zou het op prijs stellen als je daar rekening mee houdt en het niet meer zegt’.

Hoeveel wordt er gepest?

Op de basisschool ligt dit cijfer 1 op de 10 kinderen dat gepest wordt. Op de middelbare school is dit 1 op 20 leerlingen. Bij het cyberpesten is 1 op 5. 

Als je er vanuit gaat dat een klas op de basisschool bestaat uit 30 leerlingen, betekend dat er dus 3 kinderen gepest wordt. En dit nog maar van 1 klas, van 1 school. 

Waar kan ik terecht voor hulp? 

Als eerste zou ik zeggen bij je ouders, vertrouwenspersoon op school. Je kan altijd contact op nemen met je huisarts en/of POH (praktijk ondersteuner van de huisarts). Zij kunnen dan kijken welke zorg het beste bij jou past. 

Ook kun je laagdrempelig met een coach sparren, werken aan je zelfvertrouwen en assertiviteit. En er zijn meerdere websites, telefoonnummers en chats beschikbaar om anoniem je verhaal kwijt te kunnen. Hieronder een aantal: 

Telefoonnummers:

112 (bij acute hulp)
113 (zelfmoordpreventie)
0800 0432 (de Kindertelefoon)

Spreekbeurt of werkstuk maken over pesten 

Pesten is altijd geweest en zal helaas altijd voor komen. Ik ben van mening dat wanneer dit onderwerp regelmatig besproken wordt in de klas, dat het al veel minder gebeurt. Als jij interesse hebt om een spreekbeurt of werkstuk hierover te gaan verzorgen in jouw klas, dan help ik jou graag wanneer je hulp kunt gebruiken! 
 

Informatie voor leraren 

Om pesten in jouw klas/ bij jou op school te voorkomen is het van belang dat je er bovenop zit. Bespreek regelmatig het onderwerp in de klas. Als er is iets voorgevallen, praat erover. Laat klassikaal de kinderen om wie het gaat, in gesprek gaan. Heb het dan over emoties en gevoelens wat het met iemand doet/ gedaan heeft. Is er iets heftigs gebeurt, neem dan contact op met de ouders. 

Ook zal het helpen om de kinderen geen kans te geven tijdens pauzes en voor/na schooltijd. Probeer je zoveel mogelijk tussen de leerlingen te laten zien. Pestgedrag zal minder worden als er een oogje in het zeil houden worden. 

Vraag hulp van buiten af om het onderwerp pesten te bespreken. Zo zijn er verschillende trainingen en cursussen voor leraren en/of leerlingen te volgen. En natuurlijk kun je ook een ervaringsdeskundige zijn of haar verhaal laten doen. 

Heb je interesse in een gastles of workshop voor de kinderen? Workshop of lezing voor leraren of ouders?